Dla Ciebie

SŁOWNIK POJĘĆ

ZWIĄZANYCH Z FILMEM

Asynchron - niezgodność obrazu filmowego z dźwiękiem

Blimp - dźwiękoszczelna obudowa do kamery, używana podczas realizowania zdjęć setkowych

Ciągłość montażowa - właściwość filmu polegająca na zmontowaniu różnych fragmentów i ujęć by uzyskać wrażenie ciągłości akcji i zapewnić jednolitość charakteru całości.

Detal - wielkie zbliżenie części ludzkiej twarzy, ręki, oka itp.

Dokrętka - fragment filmu zazwyczaj b. krótki nie przewidziany w scenariuszu, realizowany podczas etapu montażu

Dubel (ang. take) - powtórzenie ujęcia w czasie zdjęć, w celu uzyskania najlepszego ujęcia pasującego do poprzedniego i do następnego

Fraza montażowa - zestawienie montażowe obrazu, dźwięku słowno - muzycznego, stanowiące najmniejszy niepodzielny element filmowej akcji

Głębia ostrości - właściwość fotograficzna zdjęcia filmowego odznaczająca się ostrością wszystkich elementów (wyizolowanie bohatera przez rozmycie tła)

Film ikonograficzny - dzieło filmowe zrealizowane w taki sposób, że prowadzi do ożywienia nieruchomych form plastycznych takich jak obrazy malarskie rysunki rzeźby architektura za pomocą ruchu obiektywów względnie montażu wycinków zdjęć ze sobą zmontowanych zainscenizowany ruch aktorów.

Insert - krótkie ujęcie o charakterystycznej informacji wtrącone montażowo w środek dłuższego ujęcia

INT (ang. Interior) - wnętrze

Jazda - przemieszczanie kamery w przestrzeni.

Klatka, kadr- jest to jeden obraz fotograficzny utrwalony na taśmie filmowej.

Mastershot - długie ujęcie w którym zawarty jest cały fragment dramaturgiczny czyli np. cała scena nakręcona w jednym ujęciu.

Metraż filmu - czas trwania zjawiska ekranowego, mierzony jednostkami czasu 24 kl/sek lub długości taśmy
Pełnometrażowy - 2000 - 3000 m (do 2 h)
Krótkometrażowy - do 300 m (do 11 min)
Średniometrażowy - 300 - 2000 m

Montaż (ang. editing) - łączenie (porządkowanie) ujęć według zamierzonego zamysłu autora. W filmie fabularnym instrukcje znajdują się w scenopisie, natomiast w filmie dokumentalnym zapisuje się podczas montażu.

Montaż analogiczny - model montażu skojarzeniowego w którym zestawia się dwa ujęcia pochodzące nie tylko z dwóch różnych miejsc ale i opowiadają różne historie, wzmacniając się wzajemnie.

Montaż antytez - polega na łączeniu ze sobą dwóch ujęć o przeciwnej treści w celu wzmocnienia ich znaczenia. Np. żeby podkreślić ubóstwo skromnie ubranego człowieka idącego poboczem drogi w kolejnym ujęciu pokazujemy bogatego biznesmena w drogim samochodzie.


Montaż linearny - sekwencje są podporządkowane chronologii, zachowana jedność miejsca, czasu i akcji.

Montaż równoległy - łączenie dwóch lub kilku wątków przeplatających się w trakcie filmu

Montaż retrospektywny - łączy sceny rozgrywające się w teraźniejszości ze scenami z przeszłości. Akcji cofa się w przeszłość z tym, że montowany materiał musi być skonstruowany w taki sposób by widz o tym wiedział.

Montaż intelektualny - polega na wprowadzeniu za pomocą obrazu i dźwięku abstrakcyjnego pojęcia, bez potrzeby wyjaśniania go.

Montaż kreacyjny - łączenie elementów obrazu nie mających nic wspólnego w rzeczywistości.

Montaż konstruktywny - polega na takim łączeniu sekwencji obrazów aby uwaga widza była skierowana na różne elementy obrazu. Obiektyw kamery zastępuje wzrok subiektywnego obserwatora., kieruje się na ludzi, otoczenie, szczegóły. Aby widz miał wrażenie, że to on jest bohaterem filmu.

Montaż miękki - sposób łączenia ujęć za pomocą przejść (zaciemnienie, roletka, odwrotka)

Montaż pionowy - łączenie w ramach fraz montażowych obrazu, odgłosów, słów muzyki w jednolite układy estetyczne

Montaż polifoniczny - najszybsza forma montażu, operuje serią krótkich łatwo czytelnych elementów których chronologia nie ma znaczenia towarzyszy temu zmiana wielkości planów.

Montaż poziomy - łączenie w ramach tej samej struktury: (obraz z obrazem, dźwięk z dźwiękiem)

Montaż sekwencji - polega na łączeniu dwóch lub więcej wątków - każdy opowiada inną historię które zbiegają się w jednym punkcie.

Montaż surrealistyczny - polegający na swobodnym łączeniu elementów rzeczywistości bez jakiejkolwiek logiki

Montaż twardy - montaż za pomocą cięć

Montaż wewnątrzkadrowy - zmiana planu za pomocą ruchów kamery i ruchu aktora który zmienia swoje położenie w kadrze

NTSC (ang. National Television System Committee) - opracowany w latach pięćdziesiątych system telewizyjny obowiązujący w Stanach Zjednoczonych oraz Japonii. Używa 525 linii wyświetlanych z częstotliwością 30 klatek na sek.

OFF (ang. off screen, O.S.) - głos ludzki pochodzący z poza ekranu należący do postaci występującej w scenie. Dla porównania: głos lektora lub osoby wygłaszającej komentarz lub monolog wewnętrzny to Voice Over V.O)

PAL (ang. Phase Alternating Line) - opracowany w latach sześćdziesiątych system telewizyjny obowiązujący w Europie z wyjątkiem Francji.

Płynność montażowa - utrzymanie zmontowanych różnych fragmentów filmu w jednolitej kompozycji plastycznej.

Postsynchrony - udźwiękowienie filmu w postprodukcji.

POV (ang. Point Of View) - punkt widzenia. Oznaczenie widoku subiektywnego.

Przebitka - krótkie ujęcie które przerywa ciągłość akcji

Rytm montażowy - utrzymanie tempa przez odpowiedni dobór dłuższych i krótszych ujęć

Scena - jednostka akcji złożona z ujęć odznaczających się jednością miejsca, akcji i czasu.

Sekwencja - treściowa jednostka podziału dramaturgicznego, fragment filmu składający się kilku, kilkunastu scen

Synchronizacja - zbieżność obrazu na ekranie z dźwiękiem a w procesie post-produkcyjnym zestawienie taśmy filmowej ze ścieżką zdjęciową

Transfokacja (ang. zooming) - płynna zmiana ogniskowej obiektywu

Szwenk (ang. swish pan) - szybka panorama z jednego obiektu na drugi

Ujęcie (ang. shot) - fragment rzeczywistości zarejestrowany na taśmie filmowej (nośniku) pomiędzy włączeniem kamery a wyłączeniem lub z punktu widzenia montażu: pomiędzy dwoma sklejkami. Ujęcie jest podstawową jednostką dynamiczną.

Zdjęcia 100% (setkowe) - zdjęcia synchroniczne - dźwięk nagrywany jest równocześie z obrazem

PODZIAŁ PLANÓW FILMOWYCH:

TOTALNY - najszerszy z planów, ukazujący szerokie przestrzenie krajobrazu, postać ludzka jest ledwie widocznym detalem obrazu

OGÓLNY - pełny obraz miejsca akcji, widok ogólny, postać ludzka podporządkowana otoczeniu, drobna

PEŁNY - postacie ludzkie pokazane od stóp do głów, tło zajmuje nadal ważne, choć nie główne miejsce

AMERYKAŃSKI - człowiek pokazany do kolan, zaczyna dominować nad tłem

ŚREDNI - człowiek pokazany do pasa, tło pełni drugoplanową rolę

PÓŁZBLIŻENIE - popiersie postaci ludzkiej, dekoracja zostaje praktycznie wyeliminowana

ZBLIŻENIE - twarz ludzka pokazana na całym ekranie (PLAN WIELKI)

DETAL - szczegół postaci ludzkiej albo powiększenie rekwizytu (DUŻE ZBLIŻENIE)

PUNKTY WIDZENIA KAMERY:

PERSPEKTYWA NORMALNA - kamera umieszczona na wysokości oczu stojącego człowieka

PERSPEKTYWA "PTASIA" - kamera skierowana w dół, linia horyzontu znajduje się u góry kadru lub została poza górną ramką kadru

PERSPEKTYWA "ŻABIA" - kamera skierowana w górę, linia horyzontu znajduje się u dołu kadru lub została poza dolną ramką kadru

PERSPEKTYWA UKOŚNA - kamera odchylona od pionu, linia horyzontu nie biegnie równolegle do dolnej (lub górnej) ramki kadru

RUCHY KAMERY

PANORAMA POZIOMA - kamera wykonuje obrót wokół swej pionowej osi, śledząc poruszający się obiekt lub opisując przestrzeń

PANORAMA PIONOWA - kamera wykonuje obrót wokół swej poziomej osi

PANORAMA ŁĄCZONA - połączenie obrotu kamery wokół poziomej i pionowej osi

JAZDA RÓWNOLEGŁA - kamera na wózku jedzie równolegle do poruszającego się obiektu

JAZDA - kamera na wózku jedzie przed lub za obiektem, który może być w ruchu lub może być statyczny. W przypadku obiektu statycznego mówimy o tym, że kamera wykonuje NAJAZD lub ODJAZD